Mały Kolberg to projekt, który trwał od marca do listopada 2014 roku w ramach obchodów Roku Kolberga i prowadzony jest przez dorosłych dla małych dzieci. Szacujemy, że w projekcie wzięło udział blisko 1500 dzieci w wieku od 3 do 10 roku życia ale starsze i młodsze również.
Dzieci stawały się uczestnikami Małego Kolberga dzięki przeszkolonym animatorkom i animatorom: bibliotekarkom, nauczycielkom, pracowniczkom ośrodków kultury, liderom i liderkom NGOsów, artystom i artystkom, bajarzom i bajarkom oraz innym osobom zainteresowanym działaniami na rzecz małych dzieci za pomocą tradycji. Wszyscy oni odpowiedzieli na zaproszenie do udziału w projekcie w kwietniu 2014 roku. Pochodzą z całej Polski, z różnych miejscowości, z ponad 100 instytucji, organizacji, firm, społeczności. W ramach projektu tworzyli i wciąż tworzą swoje lokalne projekty, które pozwalały podopiecznym poznawać tradycję i zwyczaje miejsca pochodzenia, zachwycania się jego historią i poszukiwania w nim inspiracji dla własnych pomysłów i działań.
Pomysł na projekt Mały Kolberg to inicjatywa Janusza Prusinowskiego, prezesa Forum Muzyki Tradycyjnej (FMT), Fundacji Wszystkie Mazurki Świata, artysty i rodzica, który zaproponował wprowadzenie idei w życie Fundacji Rozwoju Dzieci im. Jana Amosa Komeńskiego (FK). W ciągu kilku miesięcy powstawała koncepcja projektu, w którą włączyło się aktywnie całe grono artystek i artystów związanych z FMT, jak i doświadczonych terenerów FK. Dzięki Instytutowi Muzyki i Tańca (IMIT) projekt wszedł w życie w Roku Kolberga.
Podczas jego przygotowania szczególnie zależało nam na łączeniu pokoleń – na umożliwieniu dzieciom spotkań z osobami starszymi, kontynuującymi tradycje lokalne, ale także z młodymi artystami, dla których tradycja jest punktem wyjścia do własnych poszukiwań artystycznych. Chcieliśmy, by dzieci poczuły, że dziedzictwo kulturowe to wspaniała przestrzeń, gdzie można się dobrze bawić i poczuć się jej częścią.
Jako eksperci w projekcie dzielili się swoją wiedzą, pasją i doświadczeniem artystki oraz artyści związani od lat z tradycjami swoich regionów, mających sympatię i doświadczenie w pracy z małymi (i nie tylko) dziećmi. Z radością obserwowaliśmy, jak „zarażali” swoimi zainteresowaniami uczestniczki i uczestników na warsztatach wprowadzających i doskonalących w siedmiu regionach w Polsce:
Duet z wiwatem
Katarzyna Hełpa-Liszkowska
Romuald Jędraszak
Ania Broda
Warmia i Mazury
Ania Broda, Iwona Sojka, Marta Urban-Burdalska
Kapela Gęsty Kożuch Kurzu
Kapela Niwińskich
wschodnie Mazowsze
Tańcograjka
Beskid Żywiecki
Elżbieta Mikociak, Brygida Sordyl, Karolina Barańczuk i Przemysław Ficek
Szkoła Suki Biłgorajskiej
Kapela Bosa Nóżka działająca przy Szkole Suki Biłgorajskiej, czyli Rodzina Butrynów z Przyjaciółmi na Lubelszczyźnie
- zespół Duet z Wiwatem czyli Katarzynę Hełpę- Liszkowską i Romualda Jędraszaka na Wielkopolsce,
- Anię Brodę z Iwoną Sojką na Warmii i Mazurach,
- Kapelę Gęsty Kożuch Kurzu w łódzkiem,
- Kapela Niwińskich przekazującą tradycje ze wschodniego Mazowsza,
- Zespół Czarne Motyle i Tańcograjka na Mazowszu;
- Elżbieta Mikociak, Brygida Sordyl, Karolina Barańczuk i Przemysław Ficek w Beskidzie Żywieckim,
- Kapela Bosa Nóżka działająca przy Szkole Suki Biłgorajskiej, czyli Rodzina Butrynów z Przyjaciółmi na Lubelszczyźnie.
Artyści i artystki wraz z ekspertami FK stworzyli zespół roboczy pod kierownictwem merytorycznym Janusza Prusinowskiego, wzbogacony o dokumentalistę Witolda Roy Zalewskiego i zespół FK, czuwający nad częścią związaną z metodyką pracy z dziećmi oraz organizacyjną częścią działań w projekcie. Zespół przygotował koncepcje warsztatów wprowadzających i doskonalących w regionach oraz specjalne materiały i nagrania do pracy z małymi dziećmi.
Warsztaty przygotowywały uczestniczki i uczestników do pracy „w terenie”, w swoich miejscowościach. Obejmowały one wiedzę o tradycjach regionu, o gwarze, tańce, śpiewy, melodie, zabawy, gry, wyliczanki.
Warsztaty wprowadzające
odbyły się w maju i czerwcu 2014 roku i obejmowały w każdym z regionów:
1 godzina
zabawa dla dzieci prowadzona przez kompetentny zespół muzyczny z regionu
3 godziny
warsztaty praktyczne – śpiewu, tańca, muzykowania – dla dorosłych, prowadzone przez zespół muzyczny
4 godziny
seminarium metodyczne i warsztaty prowadzone przez ekspertki z Fundacji Komeńskiego
Warsztaty doskonalące
w każdym z regionów w tych samych grupach były dwudniowe i pogłębiały zdobyte umiejętności, sprawdzały doświadczenia z pracy z małymi dziećmi z tradycją w swoich społecznościach.
W projekcie wzięło udział 130 osób – 126 uczestniczek i 4 uczestników z całej Polski. Uczestniczki i uczestnicy są pracownikami 100 instytucji/ organizacji: 45 pracowniczek bibliotek, 12 ośrodków kultury, 24 pracowniczki przedszkoli, 10 szkół podstawowych, 3 świetlice, 5 GOPS, 3 pracowniczki muzeów, 8 przedstawicieli NGO, 4 przedstawicieli grup artystycznych, 4 firmy artystyczne, jedna seniorka- bajarka.
miesięcy projektu
Edycji warsztatów
Przeszkolonych osób
Dzieci 3 - 10 lat
- Pracowniczek Bibliotek 45%
- Pracowniczek ośrodków kultury 12%
- Pracowniczki przedszkoli 24%
- Pracowniczki Szkół Podstawowych 10%
- Świetlice 3%
- Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej 5%
- Muzea 3%
- NGO 8%
- Artyści 9%
Opinie
Z opinii osób uczestniczących w warsztatach i w projekcie wynika, że były zadowolone i zainspirowały się do prowadzenia zajęć w swoich społecznościach:
Bardzo cieszę się, że wzięłam udział w warsztatach. Jeśli odbędą się kolejne edycje, to na pewno będę polecała je znajomym.
Cieszę się, że wzięłam udział w Małym Kolbergu – to ogromna radość móc doświadczać wspólnie z dziećmi żywiołowej polskiej muzyki tradycyjnej, widzieć ich zainteresowanie często nieznanymi polskimi instrumentami, brzmieniami, melodiami. Myślę, że to jest temat warty stałej kontynuacji, dlatego wspólnie z moimi wspólniczkami podjęłyśmy decyzję o rozwoju programów skierowanych do szkół i przedszkoli w kierunku muzyki tradycyjnej – już z uwzględnieniem regionów folklorystycznej mapy Polski.
To, co zobaczyłam podczas warsztatów będzie mi pomocne w czasie prowadzenia zajęć z dziećmi, co czynię pracując w przedszkolu. Będę urozmaicać zajęcia wprowadzając elementy folkloru ziemi janowskiej, które uda mi się zdobyć zachęcając głównie rodziny dzieci – szczególnie babcie – do udziału w takich zajęciach przy okazji świąt lub innych tradycji.
Zwracam się z prośbą o więcej takich warsztatów dzięki którym będziemy mogły rozpowszechniać naszą tradycję i obyczaje.
Najbardziej podobała mi się część warsztatów z udziałem dzieci. Dużo wiadomości praktycznych, jak postępować, jak zachęcić małe dzieci do wspólnej zabawy. Bardzo dużo wyniosłam z części poświęconej nam samym czyli z poznawania tańców i zabaw w których brałyśmy czynny udział. Otrzymane materiały to super dodatek do tego co się nauczyłyśmy, choć i tak chciałabym więcej takich warsztatów, bo czas nam szybko upłynął a wiedzy do przyswojenia jest jeszcze dużo. Jeżeli to możliwe to bardzo proszę o dalsze takie warsztaty.
Organizatorzy programu Mały Kolberg
Projekt „Mały Kolberg” jest finansowany przez Instytut Muzyki i Tańca w ramach działań strategicznych związanych z Rokiem Kolberga i realizowany wspólnie przezFundację Rozwoju Dzieci im. Jana Amosa Komeńskiego oraz Forum Muzyki Tradycyjnej.